Menu Close
Menu Close
Üzerinde yaşamakta olduğumuz dünyanın en önemli güzelliklerinden biri olan ‘Aurora Borealis’ yani kuzey ışıkları, kendisini gözlemleyenlere ömür boyu unutulmayacak bir deneyim sunuyor. Peki aslında nedir bu kuzey ışıkları? Nasıl oluşur? Bu haftaki yazımızda evrenin bu mucizesini inceleyeceğiz.
Öncelikle kelimeler nereden geliyor onları inceleyelim. Aurora sözcüğü; Roma mitolojisindeki ‘Şafak Tanrıçası’ndan hareketle kullanılmakta. Şafak Tanrıçası’nın öyküsü ise ‘Güneş tanrısı Helios ve Ay tanrıçası Selene’nin kız kardeşi, rüzgârların ve Venüs’ün (çoban yıldızı) annesi, gül parmaklı şafak tanrıçası Eos her gün okyanustan çıkıp, kanatlı dört atın çektiği parlak arabasıyla göğe yükselir; rüzgârları, yıldızları ve sabah yıldızını yaratmıştır’ şeklinde belirtilmiştir.
Borealis, ‘Boreas’ kelimesinden türetilmiş ve Boreas ise Fransız düşünür, matematikçi ve Katolik rahip Pierre Gassendi’nin kuzey rüzgarlarına verdiği Yunanca kelime olarak öne biliniyor. Bu ismi ise Galileo Galilei koymuş, şaşırdık mı? 1619 yılında kuzey ışıklarını ilk kez gözlemleyen kişi olan Galileo Galilei’nin daha sonrasında bu olayın oluşumu konusunda yaptığı açıklama yanlış çıkmış ama olsun. Çabana sağlık Galileo.
Tabii ki Galileo’dan önce de kuzey ışıklarının izlerine rastlamamız mümkün. 30 bin yıl önce yaşayan ve erken homosapiensler olarak bilinen Cro-Magnon’lar mağara duvarlarına kuzey ışıklarını çizmişler. Elbette bu konuda ne düşündüklerini kestirmek zor, umarız lanetlendiklerini düşünmemişlerdir. Yeryüzünün manyetik alanı ile Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların etkileşimi sonucu ortaya çıkan doğal ışımalar olarak tanımlanan kuzey ışıkları; genellikle ya dağınık parıltı olarak ya da “perde” şeklinde doğu-batı doğrultusunda uzanmış bir halde görünür ve her kuzey ışığı şekli bir kereye mahsus olarak ortaya çıkar, gerçekten eşsiz.
Birazcık işin sıkıcı ‘teknik’ bilgilerine odaklanacak olursak; öncelikle auroranın oluşmasını sağlayan şey Güneş’tir diyebiliriz. Güneş’in bizim için sürekli bir ısı ve ışık kaynağı olduğunu biliyoruz. Yalnız, Güneş bize sadece iyi davranmıyor. Aynı zamanda zararlı ışınlar ve radyasyon da yayıyor.
Güneş’ten gelen çoğu zararlı ışınların etkilerinden dünyanın etrafındaki manyetik alan sayesinde korunuyoruz. Güneşten gelen yüklü taneciklerin Dünya’nın atmosferindeki oksijen ve azot gazlarının tanecikleri ile çarpışması sonucu o hayran hayran baktığımız ışıklar ortaya çıkıyor.
Aslında bu büyüleyici ışıkları eylül-mart ayları arasında dünyanın kuzey kutup dairesi içerisinde bulunan bütün ülkelerde görebiliyoruz. İsveç’in Kiruna bölgesinde bulunan Abisko Milli Parkı bu deneyimi yaşamak için en uygun yerlerden biri. Bu milli park içerisinde düzenlenen gezilerde yalnızca kuzey ışıkları deneyimi yer almıyor. Ren geyiklerinin beslenebildiği alternatif geziler de düzenleniyor. Gitmişken değerlendirmek lazım.
Norveç’te kuzey ışıkları Svalbard Adası, Finnmark, Bodo, Alta, Tromsø, Narvik, Kjollefjord, Skibotn, Nordkapp, Tana Bru, Vardo ve Lofoten Adaları’nda gözlemlenebiliyor. Norveç’in bu konuda İsveç’e göre daha zengin olduğunu söyleyebiliriz. Norveç’te ren geyiklerinin yanına kutup ayıları da ekleniyor. Tabii ki onları beslemek mümkün değil -denemenizi önermeyiz- fakat gözlemleme şansı yüksek.
Finlandiya bu konuyu turizme yansıtma konusunda bu ülkeler arasında en iddialısı. Bölgede bulunan konaklama tesislerinden bazıları için cam tavanlı odalar inşa edilmiş ve müşterilerin bu tarifsiz deneyimi en iyi şekilde tecrübe etmesi sağlanmak istenmiş. Ayrıca Finlandiya diğer İskandinav ülkelerine göre ekonomik anlamda daha az zorlayıcı da diyebiliriz.
Bu üç ülkenin yanı sıra Grönland, Kanada, Rusya, İzlanda ve Alaska’dan da gözlemlenen kuzey ışıkları milyonlarca turistin bu ülkelere akın etmesine sebebiyet veriyor. Bizler de bu turizme katkı vermesek de internete yüklenen videolar sayesinde benzer bir deneyimi elde edebiliyoruz. Video turizmine katkı vermek isterseniz tıklayabilirsiniz.
Bu güzel deneyimleri yerinde yaşamak için bizlerle iletişime geçebilir, daha fazla hikaye okumak için blog sayfamızı ziyaret edebilirsiniz. Veni, Vidi, Venn Tour!